Böbrek Nakli Hazırlık

Kronik böbrek hastalığı nedir?

Kronik böbrek hastalığı gerek beraberinde getirdiği başka hastalıklar, gerekse yaşam süresini kısaltması nedeniyle önemli bir sağlık problemidir ve tedavisinde olumlu etkilerinden dolayı böbrek nakli ilk seçilecek tedavi yöntemidir. Diyalizle kıyaslandığında yaşamı 2 kat arttıran bir yöntemdir . Böbrek nakli kadavra kaynaklı ve canlı verici kaynaklı olmak üzere 2 türlü yapılmaktadır.

Kimler canlı verici olabilir?

Ülkemizde canlı vericili böbrek nakli için;  yasal olarak  18 yaşını bitirmiş, akıl sağlığı yerinde herkes böbrek vericisi olabilir.  4. Dereceye kadar akrabalar ki anne baba kardeş bunların çocukları ,amca hala teyze ve bunların çocukları ile aynı şekilde  eşin saydığım şekilde akrabaları böbrek vericisi olabilir.  Aynı şekilde arada maddi çıkar ilişkisi olmayan  böbreğini bağışlamak isteyen kişiler de sağlık bakanlığınca belirlenmiş  etik kurullar tarafından onay alınmak kaydıyla, böbrek vericisi olabilirler.

Kadavradan böbrek nakli

Kadavra böbrek nakli için ise organ nakli merkezimize başvurup, gerekli tetkikler yapılıp, ulusal kadavra listesine alınıyorsunuz ve adil bir şekilde bu kaynaktan  yararlanıyorsunuz . Genç ya da yaşlı olmanız kadavra böbreğin çıkma şansını azaltmıyor.  Maalesef ülkemizde yeterli organ bağışı olmadığı için, bekleme listeleri her geçen gün artmaktadır.

Canlı vericili böbrek naklinin avantajları var mı?

Canlı vericili böbrek naklinin kadavra nakillere üstünlüğünü şöyle sıralayabiliriz

1. Kısa ve uzun dönem böbrek işlevinde  daha iyi sonuç

2. Böbrek erkenden çalışmaya başlar

3. Nakil sonrası kullanılan immun baskılayıcı ilaçları daha  düşük yoğunlukta kullanma

4. Kadavradan nakil olmanın getirdiği huzursuzluktan sakınma

5. Kadavra organ için uzun süre beklemekten kurtulma

6. Daha planlı ve organize operasyon yapılması

Kimler böbrek vericisi olamaz?

Canlı böbrek vericilerinde, kanser hastalığı, şeker hastalığı, aids, hamilelik, ciddi aktif enfeksiyon, ciddi kalp hastalığı olmamalıdır. Böbrek vericisi olanların en büyük korkusu şimdi böbreğimi verirsem sonradan bir sağlık problemi yaşar mıyım endişesidir.  Yapılan birçok araştırmada,  böbrek vericilerinde sağlık yönünden genel nüfusa göre ek bir sorun yaşamadıkları tespitidir.

Böbrek nakli için kan grubu uyumunun önemi nedir?

Böbrek nakli için kan grubu uyumu önemlidir. Kan transfüzyonundaki genel prensipler böbrek nakli içinde geçerlidir. Yani O grubu genel verici, AB grubu genel alıcıdır. Böbrek nakli için kan grubu uyumsuz nakillerde yapılabilmesine rağmen bu nakil türünün gerek maliyet yüksekliği, gerekse ilk 14 günde nakledilen böbreğin reddi olaylarının sık görülmesinden ötürü kan grubu uyumlu nakiller tercih nedenidir.

 Alıcı ve vericinin kan gruplarında Rh faktörü önemli midir?

Kan grubu uyumunda Rh faktörünün negatif ya da pozitif olmasının bir önemi yoktur. Ayrıca şunu da belirtmek isterim; kan grubu uyumsuz olan alıcı verici durumlarında çapraz nakil yapılmaktadır.

Nedir çapraz nakil:

Akrabalarından kan grubu uyumu olmayan hastalara uygulanan bir yöntemdir . Kan grubu uygun olmadığı halde yakınına böbrek vermek isteyen vericiler merkezimize başvurmakta aynı durumda olan başka çiftlerle karşılıklı böbrek değişimi yapmaktadır. Örneğin kan gurubu B olan alıcının A OLAN VERİCİSİ VAR  bu kan grubu uyumsuz anlamına gelir diğer bir çiftinde alıcı A VERİCİ B BU DURUMDA HER İKİ ÇİFT KARŞILIKLI BÖBREK VEREBİLİRLER. Burada belirtmem gereken bir noktada;  kan grubu 0 veya AB olan alıcıların, çapraz nakil listelerine alınmasının mümkün olmadığıdır.  Yine belirtmem gereken bir noktada çapraz nakillerde akrabalık ilişkisi olmadığından etik kurul onayı gerektiğidir.

Doku uyumu gerekli midir?

Kadavra kaynaklı organ nakillerinde doku uyumu önemliyken canlı vericili böbrek nakillerinde doku uyumu düşünüldüğü kadar önemli değildir. 6 da 5 doku uyumu ile hiç doku uyumu olmayan böbrek nakillerinin başarısı aynıdır.

Özel Ankara Güven Hastanesi Organ Nakli Merkezimize Başvurduğunuzda,

Ankara Güven Hastanesi Organ Nakli Merkezimize  başvurduğunuzda,  kan grubu uyumuna bakılır ardından verici ile alıcı arasında lenfosit cross match denilen alıcı ve verici kanları karşılaştırılır.  Alıcının kanıyla vericinin böbreği arasında reaksiyona girebilecek antikor varlığı araştırılır sonuç negatifse, diğer aşamalara geçilir + ise, alıcıda tedaviye başlanıp operasyon başka zamana ertelenir.  Hazırlık aşaması 2-3  gün gibi kısa zamanda yapılmaktadır.  Alıcı ve vericide kan tetkikleri, görüntüleme yöntemleri kullanarak ve kardiyoloji, göğüs hastalıkları, gastroenteroloji, psikiyatri gibi konsültasyonlar yaparak hastaların en sağlıklı şekilde operasyona hazırlığını yapıyoruz. Vericinin bilmesi gereken önemli bir hususta, tetkiklerin herhangi bir aşamasında  böbreğini vermekten vazgeçebileceğini bilmesidir. Alıcı içinde birtakım kan ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak olası sorunlar ekarte edilmektedir.

Böbrek transplantasyonu için bekleyen hasta populasyonu giderek yaşlanmaktadır 1991 de adayların %29'u 50 yaş üzerindeyken 2011'de %62'si 50 yaş üzerindedir. Buda kardiyovasküler olayların görülme riskini artırmaktadır. Bu yüzden gelen yaşlı hastalara kardiyolojik açıdan daha ayrıntılı muayene yapmaktayız.

Kimler böbrek nakil olamaz?

Böbrek nakli olmayacak hasta hemen hemen yoktur diyebiliriz. Kesin yapılamayacak grup,  kontrolsüz kanser ve aids hastalığıdır. Ayrıca birçok kanser kontrol altına alındıktan sonra bekleme süreleri sonrasında nakil olabilir.

Preemptif transplantasyon?

Henüz diyalize girmemiş son dönem böbrek hastalığı olup, kreatinin klirensi yani böbreğin süzmesi dk 15 ml altında olan hastalara  diyalize girmeden böbrek nakli yapılmasıdır ki bu tür nakillerde böbreğin yasam ömrü daha da artmaktadır. Preemptif hastalara kadavradan böbrek nakli yapılmadığınıda belirtmek gerekir. Sadece canlı vericili böbrek nakli yapılmaktadır.